Stany Zjednoczone przyciągają turystów swoją rozmiarem, różnorodnością krajobrazów i bogatą historią. Jednak podróż do Ameryki Północnej wymaga przygotowania, szczególnie gdy chodzi o finanse, prawo jazdy i lokalne zwyczaje, które mogą różnić się drastycznie od europejskich.
Dokumenty i formalności
Obywatele Polski mogą wjechać do Stanów bez wizy na okres maksymalnie 90 dni w ramach programu ESTA (Electronic System for Travel Authorization). Wniosek składa się online co najmniej trzy dni przed podróżą, opłata wynosi 14 dolarów. Paszport musi być ważny przez cały pobyt w USA.
Ubezpieczenie zdrowotne ma kluczowe znaczenie. Wizyty u lekarza, badania i hospitalizacja w Ameryce kosztują astronomiczne sumy. Zwykła wizyta u dermatologa może kosztować 200-300 dolarów, a wizyty na skraju pogotowia łatwo potrafią sięgnąć kilku tysięcy dolarów. Ubezpieczenie turystyczne jest niezbędne i powinno obejmować leczenie stomatologiczne oraz ewakuację medyczną.
Jeśli planujesz wynająć samochód, przydatne może być międzynarodowe prawo jazdy, choć prawo jazdy z bieżącymi danymi osobistymi jest zwykle akceptowane. Jeśli zamierzasz podróżować dłużej niż tydzień, warto zabrać międzynarodowe prawo jazdy jako dodatkową dokumentację.
Różnice w systemie walutowym i cenach
Ceny wyświetlane w sklepach nie zawierają podatku handlowego, który wynosi zazwyczaj 7-10 procent w zależności od stanu. Ta różnica może szokować przy kasie, zwłaszcza jeśli kupujesz większe ilości towarów. Buty za 100 dolarów będą kosztować 107-110 dolarów po dodaniu podatku. W niektórych stanach jak Delaware, Montana czy New Hampshire podatek handlowy nie istnieje, co powoduje niższe ostateczne ceny.
Wymiana pieniędzy powinna odbywać się na lotnisku lub w banku przed wyjazdem, choć nie jest to obowiązkowe. Karty kredytowe Visa i Mastercard są akceptowane wszędzie. Minimalne saldo na koncie powinno wynosić co najmniej 200-300 dolarów na początek, które będzie służyć jako gwarancja podczas rezerwacji hoteli czy wynajmu samochodu.
Ceny artykułów spożywczych są znacznie niższe niż w Polsce, zaś benzynę tanią jest naprawdę. Litr paliwa kosztuje zazwyczaj 1-1,5 dolara, co robi ogromną różnicę przy wyjazdach samochodowych na duże odległości. Biletów do kina można oczekiwać za 12-15 dolarów, a obiad w zwykłej restauracji to 15-25 dolarów bez napiwku.
Napiwki – obowiązująca kultura
Napiwkowanie w USA to nie przychówek, ale niepisana zasada. Kelnerom w restauracjach powinno się zostawić 15-20 procent wartości rachunku. 18 procent uważa się za normę, 15 procent to minimum dla niezłej obsługi. Jeśli obsługa była gorsza, można dać mniej, ale poniżej 10 procent mogą poczuć się obrażeni.
Taksówkarzom przysługuje 15-20 procent ceny kursu. Kelnerom do hotelu dostawiającym walizkę do pokoju daje się 1-2 dolary za bagaż. Fryzjerowi, masażyście czy wizażystce também daje się 15-20 procent. Przy automacie w kasynie lub barze należy zostawić 1-2 dolary od każdego drinku. Bez zrozumienia tej kultury można uchodzić za skąpą osobę, nawet jeśli w rzeczywistości wydaje się więcej pieniędzy.
Ruch drogowy i przepisy
Po lewej stronie drogi, jak w Polsce, a samochód ma kierownicę po lewej. Jednak przepisy mogą zaskakiwać. Światła stopu są obowiązkowe nawet w dzień, a syrena karetki wymaga zaparowania samochodu i czekania, aż ambulans minie. Omijanie radiowozów zaparkownych na pasach jest bezpieczne, dopóki nie włączy syren.
Ograniczenia prędkości są inne w zależności od stanu i typu drogi. Na autostradach to zazwyczaj 120-130 km/h, na zwykłych drogach 80-100 km/h. W miastach prędkość ograniczona jest do 50 km/h. Wykroczenia drogowe mogą kosztować setek dolarów.
Prawo jazdy podczas jazdy telefonem przeważnie zabronione, choć przepisy różnią się między stanami. Zasiądając z dzieckiem poniżej 12 lat, musi siedzieć w foteliku dziecięcym. Pasy bezpieczeństwa są obowiązkowe dla wszystkich.
Bezpieczeństwo i zdolność adaptacyjna
USA jest bezpiecznym krajem dla turystów, jednak warto unikać pewnych dzielnic, szczególnie w dużych miastach w nocy. Trzymaj dokumenty w bezpiecznym miejscu, a kopie przechowuj oddzielnie. Smartfony działają na sieciach 4G, ale najpierw sprawdź plan roamingu ze swoim operatorem.
Pory roku znacznie wpływają na warunki podróży. Zima w północnych stanach może być brutalna z temperaturami poniżej minus 20 stopni Celsjusza i opadami śniegu. Jesień przynosi huragany i silne burze w Stanach Południa. Wiosna to najlepszy okres do podróży, z łagodnymi temperaturami 15-25 stopni Celsjusza.
Zmiany czasu strefy stanowią wyzwanie dla jetlagu. USA ma sześć stref czasowych, co oznacza zmianę nawet o 9 godzin względem Polski. Pierwsze dwa dni spędź dostosowując się do lokalnego czasu poprzez aktywność fizyczną i ekspozycję na słońce.
Podróż do USA to rzeczywiście doświadczenie, które wymaga przygotowania i otwarcia na inne sposoby funkcjonowania. Zrozumienie tych różnic pozwoli cieszyć się podróżą bardziej i uniknąć niepodzianych wydatków czy niezręcznych sytuacji.
